CBS/ Armoedemonitor

Formele naam	: Minimahuishoudens per wijk, stadsdeel en in totaal
Bronhouder	: CBS
Actualiteit	: 2018
Vernieuwing data	: 2021 (over het jaar 2019)
Geografisch niveau	: wijk, stadsdeel
Periodiciteit	: jaarlijks of tweejaarlijks

Omschrijving

Deze armoedemonitor beschrijft de samenstelling van de minimahuishoudens in de gemeente Den Haag en het gebruik van gemeentelijke inkomensregelingen door deze minimahuishoudens. Het CBS beschikt over inkomensgegevens waarmee de doelgroep minimahuishoudens volledig in beeld kan worden gebracht. De gemeente Den Haag heeft daarom in de Remote Access omgeving van het CBS samen met het UDC/Den Haag gewerkt om voor het jaar 2018 gegevens over het gebruik van gemeentelijke regelingen te koppelen aan de inkomensgegevens van het CBS.

De tabellen beschrijven huishoudenspopulaties die zijn afgebakend aan de hand van het besteedbaar jaarinkomen van het huishouden. Dit huishoudensinkomen is uitgedrukt als percentage ten opzichte van het beleidsmatig minimum. De diverse regelingen kunnen verschillende inkomensgrenzen als toegangscriterium hanteren, waarbij de geldende inkomensgrenzen zijn vastgesteld in het beleid van de gemeente. In de tabellen zijn de volgende inkomensgrenzen ten opzichte van het beleidsmatig minimum opgenomen: 105%, 110% en 130%. Waar van toepassing is vermeld als de populatie verder is afgebakend naar langdurig (3 jaar of langer) laag inkomen ten opzichte van de geldende inkomensgrens. Om te bepalen of een huishouden tot deze populatie behoort, is gekeken of de hoofdkostwinner (of eventuele partner) een volledig jaarinkomen heeft gehad en niet afhankelijk is geweest van studiefinanciering. Bovendien moet de hoofdkostwinner tot een particulier huishouden hebben behoord.

De gemeente Den Haag heeft een bestand aangeleverd met personen die in 2018 gebruik hebben gemaakt van de gemeentelijke regelingen voor minimabeleid. Per persoon is weergegeven van welke specifieke regeling(en) de persoon gebruik heeft gemaakt. De volgende regelingen zijn aangeleverd:

- Ooievaarspas

- Leergeld – totaal

- Leergeld – schoolspullen

- Tegemoetkoming ouderbijdrage

- Minimapolis

- Individuele inkomenstoeslag

- Bijzondere bijstand

- Fonds chronisch zieken en gehandicapten

De personen uit het bestand van de gemeente zijn aan de inkomensbestanden van 2018 van het CBS gekoppeld.

Nauwkeurigheid

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van integrale gegevens over inkomens en vermogens van huishoudens. Om betrouwbare informatie over personen/huishoudens weer te geven, zijn de cijfers afgerond op honderdtallen. Percentages zijn afgerond op hele percentages.

NB: het aantal minimahuishoudens is bepaald op basis van de 'doelpopulatie sociaal minimum'. Dit zijn particuliere huishoudens, exclusief studentenhuishoudens en institutionele huishoudens, met het gehele jaar een inkomen. Ter referentie is ook het totaal aantal huishoudens opgenomen, dit zijn alle particuliere huishoudens (exclusief institutionele huishoudens) met een waargenomen inkomen gedurende het jaar.

Opmerkingen bij interpretatie van bereikscijfers

Het bereik is het aantal toekenningen afgezet tegen de totale doelgroep van de betreffende regeling. Bij het vaststellen van het bereik is zoveel mogelijk aangesloten bij de gemeentelijke uitvoeringspraktijk. Zo gaan we bij de doelgroepbepaling uit van het maximale vermogen waarbij men nog in aanmerking komt voor bijstand, is rekening gehouden met doelgroepkenmerken (zoals de aanwezigheid van kinderen in een bepaalde leeftijd) en uiteraard met de inkomensgrens om in aanmerking te komen voor de regeling.

Voor de meeste minimaregelingen kunnen de doelgroepen met CBS-gegevens geïdentificeerd kunnen worden. Het gaat dan om de Ooievaarspas, het kindpakket, de tegemoetkoming ouderbijdrage, de Haagse zorgverzekering en de individuele inkomenstoeslag. Voor andere regelingen gelden ingangscriteria die niet (volledig) beschikbaar zijn bij het CBS. Het gaat dan om de kwijtschelding voor gemeentelijke belastingen (strengere inkomens- en vermogenseisen), de tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten (hier is geen centrale registratie van) en de bijzondere bijstand (laag inkomen en relatief hoge noodzakelijke kosten). Voor de bijzondere bijstand is een hoog bereik ook geen doel op zich omdat per situatie wordt bezien of er sprake is van een bijzondere of dringende situatie. Het gepresenteerde bereik voor deze regelingen is daarom meer indicatief.

Definities:

Beleidsmatig minimum

Het wettelijk bestaansminimum zoals dat in de politieke besluitvorming is vastgesteld.

Besteedbaar inkomen

Het besteedbaar inkomen bestaat uit het bruto-inkomen verminderd met

- betaalde inkomensoverdrachten zoals alimentatie van de ex-echtgeno(o)t(e),

- premies inkomensverzekeringen zoals premies betaald voor sociale verzekeringen, volksverzekeringen en particuliere verzekeringen in verband met werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en ouderdom en nabestaanden,

- premies ziektekostenverzekeringen, en

- belastingen op inkomen en vermogen.

Doelpopulatie beleidsmatig minimum

Particuliere huishoudens, exclusief studentenhuishoudens en institutionele huishoudens, met het gehele jaar een inkomen.

Particulier huishouden

Eén of meer personen die samen een woonruimte bewonen en zichzelf daar niet-bedrijfsmatig voorzien in de dagelijkse levensbehoeften.

Institutioneel huishouden

Eén of meer personen die samen een woonruimte bewonen en daar bedrijfsmatig worden voorzien in dagelijkse levensbehoeften. Ook de huisvesting vindt bedrijfsmatig plaats. Het gaat om personen in instellingen zoals verpleeg-, verzorgings- en kindertehuizen, gezinsvervangende tehuizen, revalidatiecentra en penitentiaire inrichtingen, die daar in principe voor langere tijd (zullen) verblijven.

Type huishouden

Typering van een particulier huishouden op basis van de onderlinge relaties van de personen binnen het huishouden.

Voornaamste inkomensbron van het huishouden

De bron waaruit een particulier huishouden in een jaar het meeste inkomen ontvangt. In dit maatwerk wordt inkomen uit vermogen gerekend onder "Overig en onbekend".

Gebruik gemeentelijke regeling

Minimaal één persoon binnen een huishouden maakt gebruik van minimaal één gemeentelijke regeling voor minimabeleid. Binnen een huishouden kan door meerdere personen van meerdere regelingen gebruik worden gemaakt.

Herkomstgroepering

In de CBS-indeling naar herkomstgroepering worden personen ingedeeld op grond van hun geboorteland en dat van hun ouders. Personen met een Nederlandse achtergrond zijn personen van wie beide ouders in Nederland geboren zijn. Personen met een migratieachtergrond zijn personen van wie minstens één ouder in het buitenland geboren is.

De volgende categorieën van herkomstgroepering worden onderscheiden:

- Nederlandse achtergrond;

- Westerse migratieachtergrond. Het land van herkomst is gelegen in Europa (met uitzondering van Nederland en Turkije), Noord-Amerika, Indonesië, Japan of Oceanië;

- Niet-westerse migratieachtergrond. Het land van herkomst is Turkije of een land in Afrika, Azië (met uitzondering van Indonesië en Japan) of Latijns-Amerika."

Hoofdkostwinner

De persoon in het huishouden met de belangrijkste sociaaleconomische status. Wie binnen een huishouden de hoofdkostwinner is, is afhankelijk van het inkomen en van de samenstelling van het huishouden. De hoofdkostwinner wordt aan de hand van de volgende, achtereenvolgende te hanteren criteria bepaald:

- bij een eenoudergezin is in alle gevallen de ouder de hoofdkostwinner;

- bij (echt)paren is altijd een van de partners de hoofdkostwinner:

- de partner met het hoogste inkomen uit onderneming (ook als dit negatief is);

- de partner met het hoogste persoonlijke inkomen;

- degene met het hoogste inkomen uit onderneming (ook indien dit negatief is);

- degene met het hoogste persoonlijke inkomen."

Langdurig laag inkomen

Huishoudens die drie jaar of langer van een inkomen onder de inkomensgrens moeten rondkomen.